Sayıştay Denetimlerinde Sık Tespit Edilen Bulgular: Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabının Hatalı Kullanımı
Sayıştay denetim raporlarında, kamu idarelerinin geçici kabul işlemlerini tamamladıkları halde, ilgili maddi duran varlık hesaplarına aktarması gereken giderleri 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabında izlemeye devam ettikleri tespit edilmiştir. Bu durum, kamu idarelerinin mali tablolarının doğruluğunu ve varlık yönetim süreçlerini olumsuz etkilemektedir.
Mevzuat Gereklilikleri ve Uygulama Eksiklikleri
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 204 ve 205'inci maddelerine göre, Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı, kamu idarelerine ait yapımı süren maddi duran varlıkların, geçici kabul usulüne tabi olan işlerin, geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarihe kadar olan her türlü madde, malzeme, işçilik ve genel giderlerinin izlenmesi için kullanılmaktadır.
Bu hesap, geçici kabul işlemi tamamlandıktan sonra kapatılmalı ve hesapta yer alan tutarlar ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılmalıdır. Ancak, Sayıştay raporlarına göre, bu süreç birçok kamu idaresi tarafından zamanında gerçekleştirilmemekte, tamamlanan yatırımlar hâlâ Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabında takip edilmektedir.
Hatalı Kayıtların Sonuçları
Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabının hatalı kullanımı, birkaç önemli soruna yol açmaktadır:
Varlık Durumunun Yanlış Anlaşılması: Geçici kabulü yapılmış olan işlerin hala Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabında izlenmesi, bu varlıkların inşasının tamamlanıp tamamlanmadığına dair belirsizlik yaratır. Bu, kamu idarelerinin varlık yönetimi stratejilerini ve planlamalarını olumsuz etkileyebilir.
Mali Tabloların Doğruluğunun Zedelenmesi: Bu hatalı uygulama, kamu idarelerinin mali tablolarında varlık ve sermaye yapısının gerçeği yansıtmamasına neden olabilir. Yatırımların yanlış hesaplarda izlenmesi, mali tabloların güvenilirliğini zayıflatır.
Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik Eksikliği: Yatırımların doğru şekilde muhasebeleştirilmemesi, kamu kaynaklarının etkin kullanımı konusunda şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerine zarar verebilir.
Sayıştay'ın Önerileri
Sayıştay, bu eksikliklerin giderilmesi için kamu idarelerine, geçici kabul işlemlerini takiben ilgili yatırımları zamanında maddi duran varlık hesaplarına aktarmalarını tavsiye etmektedir. Bu adım, kamu kaynaklarının etkin yönetimini ve muhasebe kayıtlarının doğruluğunu sağlamak için kritik öneme sahiptir.